Η τριχόπτωση είναι ένα θέμα που απασχολεί εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες. Πολύς κόσμος πιστεύει ότι «όποιος έχει υψηλή τεστοστερόνη χάνει τα μαλλιά του». Είναι όμως αλήθεια αυτό; Τι συμβαίνει πραγματικά μέσα στο τριχωτό της κεφαλής;
Σε αυτό το άρθρο, ο Δρ. Απόστολος Καραλέξης εξηγεί με απλό και κατανοητό τρόπο τη σχέση μεταξύ τεστοστερόνης και απώλειας μαλλιών.
Τι είναι η τεστοστερόνη;
Η τεστοστερόνη είναι η βασική ανδρική ορμόνη, παράγεται κυρίως στους όρχεις στους άνδρες και σε πολύ μικρότερη ποσότητα στις ωοθήκες και τα επινεφρίδια στις γυναίκες. Ανήκει στην ομάδα των ανδρογόνων ορμονών και παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού.
Συμβάλλει χαρακτηριστικά σε:
- Την αύξηση και διατήρηση της μυϊκής μάζας
- Τη σεξουαλική επιθυμίακαι τη φυσιολογική λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος
- Το επίπεδο ενέργειας και διάθεσης
- Την ανάπτυξη τριχοφυΐας στο σώμα και το πρόσωπο
- Τη διατήρηση οστικής πυκνότητας
- Τη σωστή κατανομή λίπους στο σώμα
Η παραγωγή της τεστοστερόνης αυξάνεται κατά την εφηβεία και μειώνεται σταδιακά μετά την ηλικία των 30.
Και εδώ έρχεται η μεγάλη παρεξήγηση:
Πολλοί πιστεύουν ότι η υψηλή τεστοστερόνη προκαλεί τριχόπτωση
Στην πραγματικότητα, δεν ευθύνεται η τεστοστερόνη από μόνη της για την απώλεια μαλλιών!
Αυτό που παίζει καθοριστικό ρόλο είναι η μετατροπή ενός μέρους της τεστοστερόνης σε μια άλλη ορμόνη — τη DHT (διυδροτεστοστερόνη) — καθώς και η κληρονομική ευαισθησία των τριχοθυλακίων σε αυτήν.
Η DHT είναι ο κύριος «ένοχος»
Όταν η τεστοστερόνη μεταβολίζεται στον οργανισμό, ένα μέρος της μετατρέπεται σε μια άλλη, πιο ισχυρή ορμόνη: τη διυδροτεστοστερόνη (DHT). Η DHT συνδέεται με τους υποδοχείς των τριχοθυλακίων, επηρεάζοντας τη λειτουργία και την ανάπτυξη των μαλλιών — αλλά μόνο σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση.
Τι κάνει η DHT στα μαλλιά;
- Προκαλεί συρρίκνωση(μινιατουροποίηση) των τριχοθυλακίων
- Η τρίχα γίνεται λεπτότερη και πιο αδύναμη σε κάθε νέο κύκλο ανάπτυξης
- Ο κύκλος ζωής της τρίχας μικραίνει
- Μέχρι που σταματά εντελώς η παραγωγή νέας τρίχας στην περιοχή
Αυτό το προοδευτικό φαινόμενο είναι γνωστό ως ανδρογενετική αλωπεκία — η πιο συχνή μορφή τριχόπτωσης σε άνδρες και γυναίκες.
Γιατί δεν επηρεάζει όλους με τον ίδιο τρόπο;
Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική ευαισθησία στη DHT.
Δύο άτομα μπορεί να έχουν το ίδιο επίπεδο τεστοστερόνης, όμως:
- Ο πρώτος χάνει μαλλιά γιατί οι ρίζες του είναι ευαίσθητες στη DHT
- Οδεύτερος διατηρεί πλούσια μαλλιά γιατί τα τριχοθυλάκια δεν επηρεάζονται
Γιατί κάποιοι έχουν έντονη τριχόπτωση και άλλοι όχι;
Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που θέτουν οι ασθενείς είναι:
«Γιατί πέφτουν τα μαλλιά τα δικά μου και όχι του φίλου μου;»
Η απάντηση είναι η κληρονομικότητα.
Η ευαισθησία των τριχοθυλακίων στη DHT μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Αυτό σημαίνει ότι κάποια άτομα διαθέτουν τριχοθυλάκια που αντιδρούν έντονα στη διυδροτεστοστερόνη, ενώ άλλα δεν επηρεάζονται σχεδόν καθόλου.
Μπορούμε να δούμε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Δύο άτομα με ίδια επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετική εικόνα μαλλιών
- Κάποιος με πολύ υψηλή τεστοστερόνη μπορεί να μην χάνει καθόλου μαλλιά
- Άλλος με χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να έχει έντονη αραίωση
Η διαφορά βρίσκεται στο DNA των τριχοθυλακίων.
Τεστοστερόνη και τριχόπτωση σε γυναίκες
Αν και η τεστοστερόνη θεωρείται «ανδρική» ορμόνη, υπάρχει και στις γυναίκες σε μικρές ποσότητες. Όταν όμως τα επίπεδα των ανδρογόνων αυξηθούν ή όταν τα τριχοθυλάκια είναι πιο ευαίσθητα στη DHT, μπορεί να εμφανιστεί τριχόπτωση.
Η αυξημένη DHT στις γυναίκες μπορεί να προκύψει από:
- Ορμονικές διαταραχές
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), συχνή αιτία αραίωσης σε νεαρές γυναίκες
- Αυξημένο stress, που επηρεάζει τον ορμονικό άξονα
- Ορισμένα φάρμακα ή αλλαγές σε αντισυλληπτική αγωγή
- Περίοδο εμμηνόπαυσης, όπου οι ορμονικές ισορροπίες αλλάζουν
Σε αντίθεση με τους άνδρες, όπου η αραίωση εμφανίζεται συνήθως στους κροτάφους και στην κορυφή, στις γυναίκες η τριχόπτωση είναι:
- Διάχυτη
- Εμφανίζεταικυρίως στο πάνω μέρος της κεφαλής
- Ταμαλλιά χάνουν πυκνότητα και όγκο χωρίς να δημιουργούνται «φαλακρά» σημεία
Πέρα από την αισθητική, η αλλαγή στην εικόνα των μαλλιών μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογία και την αυτοπεποίθηση των γυναικών.
Bodybuilding & Αναβολικά
Τα αναβολικά (συνθετικά ανδρογόνα) χρησιμοποιούνται από ορισμένους για ταχύτερη μυϊκή ανάπτυξη και αύξηση απόδοσης στην προπόνηση. Ωστόσο, η χρήση τους επηρεάζει άμεσα τις ορμόνες του οργανισμού.
Τα αναβολικά αυξάνουν τεχνητά τη DHT, γεγονός που οδηγεί σε:
- Ταχύτερη ενδυνάμωση και αύξηση μυϊκής μάζας
- Παράλληλη επιτάχυνση τριχόπτωσης σε όσους έχουν γενετική προδιάθεση
- Πιο επιθετική μορφή ανδρογενετικής αλωπεκίας, συχνά σε νεαρή ηλικία
Γι’ αυτό και πολλοί νεαροί άνδρες που ασχολούνται με bodybuilding αντιμετωπίζουν απότομα αραίωση, συχνά χωρίς να είναι προετοιμασμένοι για τις συνέπειες.
Εκτός από την τριχόπτωση, η κατάχρηση αναβολικών μπορεί να προκαλέσει:
- Ορμονικές διαταραχές
- Προβλήματα γονιμότητας
- Ακμή και λιπαρότητα δέρματος
- Μεταπτώσεις στη διάθεση
Τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος που γυμνάζεται;
Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό τριχόπτωσης, η χρήση αναβολικών μπορεί να ενεργοποιήσει την αλωπεκία πολύ νωρίτερα από το φυσιολογικό.
Τι μπορεί να γίνει για την τεστοστερονο-εξαρτώμενη τριχόπτωση;
Η αντιμετώπιση της τριχόπτωσης που σχετίζεται με την DHT εξαρτάται από το στάδιο της απώλειας και το ιστορικό κάθε ασθενούς. Όσο πιο έγκαιρα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να διατηρηθούν υγιή τα τριχοθυλάκια.
Υπάρχουν πολλές επιλογές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα ή συνδυαστικά:
Τοπικές θεραπείες (Minoxidil)
- Ενισχύει τη ροή αίματος στα τριχοθυλάκια
- Βοηθά στην ενδυνάμωση των αδύναμων τριχών
- Εφαρμόζεται καθημερινά και είναι ασφαλές και για γυναίκες
Φαρμακευτική αγωγή για μείωση της DHT
Finasteride & Dutasteride (μόνο σε άνδρες)
- Μπλοκάρουν τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε DHT
- Επιβραδύνουν σημαντικά την αραίωση
- Συχνά συνδυάζονται με τοπικές θεραπείες για βέλτιστη δράση
Για τις γυναίκες υπάρχουν εναλλακτικές θεραπείες ορμονικής ρύθμισης, μετά από ιατρική αξιολόγηση.
PRP – Θεραπεία αναγέννησης τριχοθυλακίων
- Γίνεται με πλάσμα από το ίδιο το αίμα του ασθενούς
- Ενεργοποιεί την ανάπτυξη των τριχοθυλακίων
- Ενισχύει την ποιότητα και πυκνότητα των μαλλιών
Ιδανική για πρώιμα και μεσαία στάδια τριχόπτωσης.
Μεταμόσχευση μαλλιών
Όταν η αραίωση είναι προχωρημένη:
- Μεταφέρονται υγιή τριχοθυλάκια από τη δότρια περιοχή
- Προσφέρει μόνιμη και φυσική αποκατάσταση
- Είναι η καλύτερη λύση για τη δημιουργία νέας πυκνότητας σε περιοχές που έχουν «αδειάσει»
Εξατομικευμένη προσέγγιση για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα
Δεν υπάρχει μια θεραπεία που ταιριάζει σε όλους.
Η επιλογή γίνεται μετά από:
- λεπτομέρη εξέταση τριχωτού
- καταγραφή ιατρικού ιστορικού
- αξιολόγηση ορμονικών παραγόντων
Ο Δρ. Καραλέξης δημιουργεί εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες, το στάδιο αλωπεκίας και τις προσδοκίες κάθε ασθενούς.
Συμπέρασμα
Η τεστοστερόνη από μόνη της δεν προκαλεί τριχόπτωση.
Ο πραγματικός παράγοντας είναι η DHT και η γενετική προδιάθεση των τριχοθυλακίων να επηρεαστούν από αυτήν.
Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση μπορούν να:
- επιβραδύνουν σημαντικά την αραίωση
- ενισχύσουντην ποιότητα των μαλλιών
- βελτιώσουν αισθητά την εικόνα και την αυτοπεποίθηση
